Przetrwanie – Skuteczność – Efektywność – Wygoda – Komfort.
Spis treści:
- Pięć rodzajów sytuacji w biznesie.
- Opis sytuacji
- Przykład
- Zrób To Sam – instrukcja samodzielnego wykonania opisu dla własnej firmy
Pogoda na biznes – VI poziomów działania firmy
Sytuację każdej firmy możemy określić za pomocą pięciu poziomów. To narzędzie diagnostyczne zostało zaprezentowane na Wykładowca na III Międzynarodowej Konferencji Coachingu 2011 „Coaching jako wskaźnik zmian paradygmatu w zarządzaniu.” Wystąpienie plenarne pt: „Cena za sukces w biznesie” i warsztat pt: „Model ASK for More – główne elementy składowe.” oraz w publikacji …. w COACHING AS A METHOD OF DEVELOPING HUMAN POTENTIAL EDITED BY LIDIA D. CZARKOWSKA WYDAWNICTWA AKADEMICKIE I PROFESJONALNE 2010 Współautor Kazimierz F. Nalepa „6 pillars of success in coaching. How is it worth to invest in human potential”.
Tak więc każda firma działa na bazie właściwego zestawu poziomów swobody działania. Te poziomy to:
I. Przetrwanie
II. Skuteczność
III. Efektywność
IV. Wygoda
V. Komfort
VI. Luksus.
Korzystając z tej typologii można określić jak dobra – zła jest aktualna sytuacja danej firmy. Jest to o tyle istotne, że każdy s tych poziomów wymaga odrębnych strategii działania pomyłki w tym zakresie czynią wiele szkód. Poniżej podajemy przykład diagnozy wykonanej dla jednej z firm.
Teraz przejdziemy do scharakteryzowania każdego z poziomów.
Na każdym z nich można mówić o różnych sytuacjach, z którymi mamy do czynienia, różnych kompetencjach, które umożliwiają wygraną i różnych kryteriach oceny skuteczności zachowania.
Ad. 1. Przetrwanie
Na poziomie przetrwania firma „walczy o życie”. Są sytuacje, które są bardzo trudne. Liczy się tylko przetrwanie. Na nic innego nie ma już ani czasu ani możliwości. W oddziałach specjalnych pewnej armii ujęto to hasłem „maszeruj albo giń”. Kiedy nie poradzimy sobie z sytuacją przetrwania to albo ginie cała firma albo jakiś projekt nieodwracalnie ulega likwidacji. Ma to nieodwołalne i bardzo dotkliwe w konsekwencjach skutki.
I z takimi sytuacjami biznesmeni muszą sobie dobrze radzić. Takie sytuacje mogą trwać krótko ale mogą też być długotrwałe. Lider biznesu to nie tylko człowiek, który ma dużo pieniędzy i doskonałą sytuację. Lider to osoba, która umie wydostać siebie i firmę z bardzo trudnych sytuacji. Radzi sobie skutecznie z bardzo dużymi obciążeniami. Bo jeśli sobie nie poradzi, to grozi to katastrofą. Trzeba mieć umiejętności do radzenia sobie w takich sytuacjach. Sytuacjach, w których ludzie się boją, słabną, tracą jasność myślenia. W sytuacjach, w których puszczają im nerwy.
Na poziomie przetrwania kluczową umiejętnością jest:
- wypracowanie niezwykle czytelnej hierarchii celów
- absolutna koncentracja na priorytetach
- zdolność do poświęcenia wszystkiego, co nie jest głównym priorytetem
- pełna mobilizacja wszystkich sił i środków aż do czasu uratowania przedsięwzięcia.
Na tym poziomie liczenie kosztów, ostrożność staranne kalkulacje są dysfunkcyjne. Sytuacje przetrwania przypominają stylem wychodzenie z groźnej kolizji komunikacyjnej. Liczy się tylko to, żeby przetrwać z etapu na etap. Na resztę zagadnień brak jest czasu i możliwości. Bywa też, że nie widać żadnych możliwych rozwiązań. Jednak dla tych ludzi, firm i przedsięwzięć, które nie dały się zniszczyć istnieje zawsze szansa na uratowanie się. Ale muszą zachować pełną mobilizację i działać w skrajnie trudnych i obciążających warunkach.
Wielu ludzi i wiele firm jest za słabych i zbyt wygodnych by sobie w takich warunkach radzić. Jednocześnie sytuacje przetrwania bardzo hartują i wzmacniają biznesową witalność i siłę przebicia. Dobrze oddaje to znane powiedzenie „co cię nie zabije, to cię wzmocni”.
Warto podkreślić, że można rozwijać w sobie tego typu umiejętności. Klientom, którzy napotkali takie sytuacje można skutecznie pomóc. Lepiej jest jednak, kiedy przygotujemy klienta zawczasu i dodatkowo prowadzimy jego działania w czasie walki o przetrwanie. W takich sytuacjach czas jest dobrem cennym i generalnie brakuje zasobów pozwalających na swobodne prowadzenie skutecznych działań. Jest też bardzo mały margines na błędy. Nie ma czasu na wzajemne „docieranie się”. Dlatego na poziomie przetrwania najlepiej jest mieć wypróbowaną ekipę. Ekipa Ad Hoc bardzo zwiększa ryzyko, choć czasami może być jedyną dostępną opcją.
Poniżej prezentujemy fragment rozpoznania sytuacji firmy [082]. Ma ona 20% sytuacji, które mają charakter walki o przetrwanie. Niepowodzenia w tym zakresie mają skrajnie groźnie i nieodwołalne skutki. Dodatkowo firma [082]:
- rozpoznaje takie sytuacji z niewystarczającą precyzją 85% na minimalnie konieczną precyzję 90%, oraz
- działa w takich sytuacjach z w 70% właściwie a potrzebuje co najmniej 90% właściwy sposób działania.
Taki sposób rozpoznania i działania stanowi dla niej istotne zagrożenie i wymaga natychmiastowych i radykalnych reakcji korygujących.
Ad. 2. Skuteczność
Na tym poziomie jest już trochę bardziej wygodnie. Nawet jeśli popełnimy jakieś nieduże błędy, to zaraz nie zginiemy. Mamy nieduży margines rezerw. To co się naprawdę liczy, to skutek. Może to być np. zdobycie dużego projektu do realizacji lub terminowe skończenie zamówienia przy dużych karach za opóźnienie. Jeśli firma sobie nie poradzi, to nie zniknie natychmiast z rynku (była by to wtedy sytuacja przetrwania), jednak negatywne skutki będą bardzo istotne.
Poziom skuteczności daje nam już pewien margines na błąd czy opóźnienie. Jednak, jesteśmy tu rozliczani z wykonania tego, co jest przedmiotem działania. Finezja wykonania, efektywność, ekonomia kosztów i tym podobne elementy są na drugim planie. Najważniejsza jest realizacja.
O ile, na poziomie przetrwania, może się nawet opłacać nie zrealizowanie jakiegoś projektu, gdyż daje to przestrzeń na przetrwanie firmy, to na poziomie skuteczności nie możemy już poświęcać wykonania. Jest ono tutaj głównym priorytetem. Lepiej jest np. wykonać dany etap inwestycji w czasie i rozliczyć się z kontraktu a później likwidować drobne niedociągnięcia niż położyć projekt.
Firma [082], której przykładem zilustrujemy ten etap rozważań, na 20% sytuacji, w których najważniejsza jest skuteczność. I radzi sobie z tym wystarczająco dobrze. Dobrze rozpoznaje takie sytuacje i dobrze w nich działa. Dodatkowo firma ta ma jeszcze niewielkie możliwości na przyrost własnych kompetencji w tym zakresie.
Ad. 3. Efektywność
Na poziomie efektywności budujemy bardzo sprawne i świetnie działające biznesy. Mamy czas, środki i nie musimy działać w ekstremalnie trudnych warunkach. Tutaj sprawdza się inny pakiet umiejętności działania. Tworzymy rozwiązania, które są lepsze od tego, co robią inni. Tutaj już nie chodzimy na skróty. Nie musimy działać w sytuacjach skrajnych ograniczeń. Pracujemy całym pakietem naszych kompetencji:
- Liderskich
- Menadżerskich
- Specjalistycznych
- Społeczno – politycznych
- Ludzkich
Na tym poziomie wygrywa się różnymi środkami. Niezwykle trafną strategią, budową wysoce efektywnych systemów organizacyjnych, doskonale zoptymalizowanymi procesami wykonawczymi itp. W tych warunkach doskonale się sprawdzają takie zaawansowane metody zarządzani procesami jak six sigma, 5s …
Ad. 4. Wygoda
Poziom wygody zdejmuje z firmy oraz z pracujących tam ludzi silną presję związaną z charakterystyką poprzednich trzech poziomów: przetrwania, skuteczności i efektywności. Jest to pierwszy poziom, na którym już „nie musimy”. Otwiera to wiele nowych możliwości. Dotyczą one:
- selekcji projektów, w które się angażujemy
- swobody w negocjacjach
- przestrzeni na manewry strategiczne, taktyczne i operacyjne
- pozyskiwania specjalistów o „elitarnych” kompetencjach
- …
Na poziomie wygody pojawiają się jednak nie występujące dotąd zagrożenia. Brak silnej presji powoduje, że duża część ludzi i firm traci swoją dynamikę, odporność i chęć osiągania bardzo dobrych rezultatów. Spowalnia się wtedy tempo działań i maleje dynamika rozwoju w ramach obecnego modelu biznesowego. Często też firmy takie zaniedbują poszukiwanie alternatywnych opcji strategicznych, które mają silne rozwijać możliwości firmy lub dywersyfikować ryzyka i zwiększać bezpieczeństwo funkcjonowania.
Na tym poziomie kluczowym wyzwaniem dla firmy jest dynamika. Wygoda działania powoduje, że słabiej zmotywowane obszary organizacji przenoszą swoją uwagę z ekspansji i inwestycji na rzecz wygody i konsumpcji. Kiedy dzieje się tak, ponieważ firma potrzebuje odpocząć po długich i intensywnych działaniach, to jest to w pełni zrozumiałe i korzystne. Kiedy jednak takie spowolnienie tempa trwa za długo to firma zaczyna „osiadać na laurach”. Jeśli taki stan trwa długo, to firma i pracujący w niej ludzie tracą dynamikę i trudno jest ich namówić na działania w warunkach silnej konkurencji rynkowej lub na optymalnie wysokie poziom zysków gdy nie ma takiej presji ze strony rynków.
Ad. 5 Poziom dobrobytu
Poziom dobrobytu oznacza, że firma posiada duże nadwyżki istotnych zasobów firmy nad podstawowymi wymaganiami, które są jej konieczne do skutecznego i sprawnego funkcjonowania. Na tym poziomie firma nie musi już intensywnie starać się o wyniki. Ma dobre osiągnięcia, stabilną i wygodną pozycję a zagrożenia, które mogą jej dotyczyć są daleko od niej. Nie doświadcza także istotnych zagrożeń ze strony konkurencji.
Dużo organizacji, kiedy dłużej pobędzie w tej sytuacji, to traci ostrość widzenia swoich priorytetowych celów, zwalnia tempo poruszania się do przodu i precyzję alokowania pieniędzy, czasu itp. Ten poziom:
- pozwala organizacjom odpocząć po długich i wyczerpujących bojach
- grozi jednak rozleniwieniem, spadkiem dynamiki rozwoju i cofnięciem się do omawianych już, niższych poziomów działania.
Dobrobyt najczęściej rozleniwia. Jednak nie wszystkich. Jeśli organizacją kierują osoby o dużej dynamice osiągnięć, to taka sytuacja jest dla nich doskonała. Mają wtedy doskonałe warunki do tego by zwiększać możliwości firmy. Nie robią jednak tego dlatego, ze muszą, ale dlatego że chcą lub pragną.
Firma [0-093], której przykład rozpatrujemy poniżej nie doświadcza dobrobytu w istotnych obszarach swojego działania. Jednak dobrze rozpoznaje takie stany i sytuacje. Ma także gotowość by zmierzać w tym kierunku. Nie znaczy to, że umiała by się właściwie zachowywać gdyby taki poziom osiągnęła. Do tego jest jeszcze nie przygotowana. Minimalny poziom skuteczności wynosi tu dla niej 70% a jej obecne umiejętności wynoszą 60%.
Ad. 6 Poziom luksusu
Ten poziom optymalizuje harmonię i piękno biznesowych rozwiązań. Jest poziomem wszechstronnego luksusu. Będąc tutaj dawno pozostawiliśmy za sobą etap „siermiężnego biznesu” z jego walką o byt, a nawet walką o zyski. Tutaj tworzymy rozwiązania, które nas autentycznie cieszą, a rozwiązania te wpisują się harmonijnie w całe nasze udane życie. Wokół nas powstaje sfera dobrobytu i powodzenia. Jak łatwo stwierdzić, na tym poziomie znajduje się najmniej biznesów i biznesmenów.
Może się to dziać z dwóch zasadniczych powodów:
- nie odrobili oni jeszcze lekcji z czterech poprzednich poziomów
- będąc na poprzednich poziomach nie wpadli na to, że mogą żyć i pracować na poziomie szóstym. Ich aspiracje dotyczące powodzenia, harmonii i piękna w biznesie i pozostałych obszarach życia się jeszcze nie rozbudziły.
Harmonia jest wtedy, kiedy poszczególne elementy współpracują z sobą w lekki, efektywny i piękny sposób. Kiedy ktoś widział jak biegnie hart to jest to właśnie harmonia. Pełna harmonia przejawia się na następujących płaszczyznach:
- wewnętrznej – z sobą samym sobą
- zadaniowej – w relacji z zadaniem
- organizacyjnej – z organizacją, w ramach której działamy
- z życiem
W tym obszarze żyją i działają prawdziwe elity.
Firma [0-093] ma bardzo daleko do poziomu luksusu. Rozpoznaje go wprawdzie dobrze jednak w działaniu jest bardzo słabo do niego przygotowana. Dlatego, gdyby los podsunął jej takie warunki, to by zmarnowała taką okazję całkowicie lub w części.
Zrób To Sam
- W tabeli poniżej określ jakie są proporcje sytuacji w których znajduje się Twoja firma. Najczęściej takie oszacowanie wymaga uważnego przemyślenia sytuacji formy „jeszcze raz”. Tam, gdzie będziesz miał wątpliwości wpisz najbardziej prawdopodobny wynik umieść przy nim znak zapytania. Znak zapytania wskazuje, ze warto będzie jeszcze powrócić do tego tematu.
- Do każdego z pięciu rodzajów sytuacji przypisz te zadania, które mają właśnie taki charakter.
- Jeśli to zrobisz naprawdę dobrze, to pojawią się wnioski odnośnie potrzebnych firmie działań.
Jeśli masz pytania, to pisz do nas. Poniżej każdego artykułu jest formularz.
Możesz też zamówić u nas usługi usprawniające firmy i zwiększające biznesowe możliwości kluczowych osób.
biuro@TMTgroup.pl
